Imprevisie vastgelegd in burgerlijk wetboek
We leven in uitdagende tijden. Wanneer je surft naar je favoriete nieuwswebsite of ’s avonds naar het nieuws, Ter Zake of de tafel van Gert kijkt, vechten de verschillende crisissen om jouw aandacht. De oorlog in Oekraïne, het conflict in de Gazastrook of dichter bij huis, klimaatveranderingen die verantwoordelijk zijn voor onafgebroken regenperiodes en soms zelfs overstromingen. Dit zorgt voor onvoorspelbare marktomstandigheden, wat – en dan drukken we ons voorzichtig uit – vervelend is voor ondernemers. Want omwille van al die conflicten, en de ermee gepaard gaande schaarste en inflatie, stijgen ook de prijzen. Voor energie, voor grondstoffen, voor materialen, voor transport, …
Deze schaarste aan essentiële materialen en prijsstijgingen zorgen ervoor dat je als ondernemer steeds vaker geconfronteerd wordt met onvoorziene omstandigheden. Wat het moeilijk maakt om op ieder moment al je zaken op orde te hebben. Want je sluit vandaag wel eens contracten af met afspraken, die op het moment dat je ze moet nakomen, eigenlijk niet meer – of enkel met economisch zeer pijnlijke gevolgen – haalbaar zijn.
Gelukkig voorziet sinds 1 januari 2023 artikel 5.74 van het Burgerlijk Wetboek in de mogelijkheid tot imprevisie.
Dat wil zeggen dat je, voor contracten afgesloten na 1/1/2023, bij onvoorziene omstandigheden aan de andere partij kan vragen om het contract te heronderhandelen.
Hiervoor moet er wel aan een aantal voorwaarden voldaan zijn:
- De verandering van de omstandigheden maakt de uitvoering van het contract buitensporig zwaar, in die mate dat de uitvoering niet langer op redelijke wijze kan worden geëist.
- Op het moment van het afsluiten van het contract was die verandering niet te voorzien.
- De verandering mag niet aan jezelf te wijten
- Je mag het risico niet voor je eigen rekening genomen hebben.
- De mogelijkheid tot heronderhandeling mag door de wet niet zijn uitgesloten.
Speciaal is wel dat het criterium ‘buitensporig zwaar’ niet heel strak is afgelijnd in het bewuste wetsartikel. Het begrip is vatbaar voor interpretatie. Daarom leg je best proactief in al je contracten vast welke invulling je aan het begrip geeft. Op die manier vermijd je latere discussies met klanten. Jurico kan je hierbij helpen en zorgt ervoor dat je algemene voorwaarden correct én juridisch sluitend zijn opgesteld.
Belangrijk om te weten is dat tijdens de heronderhandeling alle partijen verplicht blijven de contractuele verplichtingen na te leven. Wanneer de heronderhandeling niet tot nieuwe afspraken leidt, voorziet het wetsartikel ook de mogelijkheid om het contract te laten aanpassen of beëindigen door een rechter.
Wat zijn voorbeelden van onvoorziene omstandigheden?
Doe je een beroep op onvoorziene omstandigheden, dan moet het gaan over zaken die bij het afsluiten van de overeenkomst niet te voorspellen waren:
- Schaarste van essentiële materialen, waardoor je niet tijdig of helemaal niet kan leveren
- Plotse en onredelijke prijsstijgingen, die een overeenkomst economisch onuitvoerbaar maken
- Logistieke problemen
- Extreme weersomstandigheden, die afgesproken termijnen onmogelijk maken
- Een wetswijziging of andere overheidsbeslissing
De imprevisie is van aanvullend recht
Dat wil zeggen dat je bij het afsluiten van een contract onderling kan beslissen de mogelijkheid tot heronderhandeling uit te sluiten. Ga met deze mogelijkheid echter nooit lichtzinnig om, want de gevolgen kunnen groot zijn. Je kan bijvoorbeeld ongewild zorgen voor een onrechtmatig beding. Wil je die mogelijkheid toch bekijken? Laat je dan door ons begeleiden bij het opstellen van het contract, want je wil absoluut voorkomen dat je door de uitsluiting een onevenwicht tussen de partijen creëert. Waardoor je mogelijk zondigt tegen de wetgeving over onrechtmatige bedingen in B2B-overeenkomsten.
Heb je nog vragen die verband houden met deze nieuwe wet rond onvoorziene omstandigheden en/of wil je Jurico graag inschakelen om jouw algemene voorwaarden aan deze wetgeving aan te passen, neem dan met ons contact op.